Sorgina gizona zein emakumea izan badaiteke ere, azken hauek izan dira tradizionalki euskal komunitateetan eginkizun espiritual hori bete izan dutenak.
Batzuek sorgin hitza zorte + -gin-etik eratortzen dela badiote ere, "zorte-jaurtitzailea" alegia, gehiengo batek, sor- + -gin baturatik eratortzen denaren ustea du. Hau da "sortzailea".
Nahiz eta sorginei gizakien gaineko ahalmenak eta joera gaiztoak egotzi zaizkien (ustekabeko laborantzaren suntsipena, gaixotasun zein heriotza bitxien erantzule…), oso litekeena da sorginekiko irudi hau sustatu zutenak, gizartearen kristautzearen aldeko mugimenduak izatea. Sorginak, egiaz, naturan izpiritualtasunarekin lotutako sinesmen zaharrak mantendu nahi zituen mugimendu klandestinoa zen; antzinako praktika horiekin amaitzea bilatzen zuen inposatutako kristautasunaren aurka borrokatzen zuena.
Praktika horietako bat akelarrea zen, sorginen topaketak. Badirudi izenaren jatorria ospakizun hauek egiten zireneko Zugarramurdiko zelai batek ematen diola, ‘akerraren larrea’k alegia. Topaketa horietan, Aker jeinua gurtzen zuten belar edabeak edan, dantzatu, eta taldeko sexu harremanak zituzten bitartean.
Inkisizioak praktika horiekin amaitzen saiatu bazen ere, esan daiteke, oraindik egun, eta nolabaiteko karga negatibo batekin bada ere, sorgiñak gure irudimenean existitzen jarraitzen dutela, ezarritako ereduekin hausten duten emakumeak izendatzerako garaian.
Aunque sorgin puede ser tanto un hombre como una mujer, han sido estas últimas las que tradicionalmente han desempeñado este rol espiritual en las comunidades vascas.
Hay quien afirma que sorgin deriva de zorte + -gin, lo cual significa "echadora de suerte" aunque parece más probable que derive de sor- + -gin, y de significando "creador(a)".
Aunque a las sorginak se les reconocen poderes sobrehumanos y tendencias malignas y se les atribuyen la responsabilidad de muchos males como la destrucción inesperada de las cosechas, las enfermedades o las muertes extrañas, lo cierto es que, en realidad, esta creencia, es probable que se haya tratado de promover por aquellos que trataban de desacreditar lo que en realidad era un movimiento clandestino que buscaba mantener las viejas creencias relacionadas con la espiritualidad de la naturaleza, en oposición a la cristianización impuesta que buscaba acabar con esas prácticas ancestrales.
Una de estas prácticas era el akelarre, reuniones de brujas, cuyo nombre parece que proviene de un prado llamado así, cuyo significado sería “prado del macho cabrío”, situado en Zugarramurdi (Navarra), donde se celebraban dichas reuniones. En estas reuniones adoraban al genio Aker mientras bebían pócimas hechas con hierbas, bailaban al son de la música, en estado de embriaguez y tenían relaciones sexuales en grupo.
Aunque la inquisición trató de acabar con estas prácticas, se puede decir que, aún con cierta carga negativa, las sorgiñas siguen existiendo a día de hoy en nuestro imaginario. Sobre todo para referirnos a aquellas mujeres que rompen con los modelos establecidos.